Af en toe komt overmelanisatie bij zebravinken voor. Een zebravink die overmatig zwartbezit krijgt. Dit wordt veroorzaakt door een tekort in de voeding, of problemen met het opnemen van de voeding, maar soms ook andere (omgevings) factoren. Dit teveel aan zwartbezit wordt overmelanisatie genoemd. Deze zebravinken worden vaak onterecht als Blackface zebravink aangezien, of iets speciaals. Met de juiste voeding (of dosering zodat er niet kieskeurig gegeten wordt) en/of verlichting kan dit probleem na enkele weken tot maanden verholpen zijn en verdwijnt de overmelanisatie vanzelf weer na de rui. Bij extreme gevallen van overmelanisatie kan het soms meerdere rui periodes duren voordat al het zwart verdwenen is. Overmelanisatie bij zebravinken kan dus zowel bij man als pop voorkomen, maar ook in combinatie met allerlei kleurslagen. Echter bij zebravink mannen komt het vaker voor dan bij poppen, waarschijnlijk omdat deze sowieso al meer zwartbezit van nature bezitten.
Overmelanisatie bij Zebravink Mannen
Een overgemelaniseerde zebravink man herken je doordat deze vaak een vlekkerige zwarte borst en teugelzone heeft. In enkele gevallen is deze volledig zwart en niet vlekkerig. Tevens is de kans groot dat de stippen op de flank volledig verdwijnen en de flank dus volledig donkerbruin wordt. In veel gevallen loopt het zwart van de borst dan in een lange zwarte rand onder de flank door. Dit uitlopen van het zwart op de buik, een bruine flank zonder stippen en een zwarte teugelzone lijken op kenmerken van een blackface.
Voorbeeld man, 2x dezelfde vogel, de overmelanisatie is al gedeeltelijk verdwenen door de rui:
Toch als je een blackface en een zebravink met overmelanisatie naast elkaar houdt zie je duidelijke verschillen. Bij de blackface loop het zwart geleidelijk over de hele breedte van de vogel door over de borst richting de buik en staart. Bij een zebravink man met overmelanisatie loopt het zwart niet over de hele breedte door richting de staart, maar voornamelijk langs de flank. Vaak is het zwart bij een zwaar geovermelaniseerde man op de buik erg vlekkerig en loopt het niet mooi vloeiend uit zoals bij een blackface man. Onderstaande foto’s zijn allemaal mannen met overmelanisatie, géén blackface.
Overmelanisatie bij Zebravink Poppen
Zebravink poppen met overmelanisatie zijn makkelijker herkenbaar. Een blackface pop heeft namelijk geen zwart op de buik en borst (maar grijs). Terwijl een pop met overmelanisatie duidelijke zwarte vlekken op de borst en/of buik heeft. Overmelanisatie bij zebravinken komt dus zowel bij mannen als poppen voor en dient niet verwardt te worden met genetische mutaties.
Onderstaande vogel is toevallig zowel blackface als overgemelaniseerd. Je ziet de grijze uitvloeiing van de Blackface op de borst richting de buik, maar ook de zwarte vlekken van overmelanisatie. Ruim 2 maanden later waren alle zwarte vlekken verdwenen en was het weer een gewone blackface bleekrug pop.
Blackface Bleekrug Grijs zebravink pop met een lichte vorm van Overmalanisatie. (het kan veel erger!)
Voorbeeld zebravink man met EXTREME overmelanisatie:
Achter: Geelsnavel Pastel Bleekrug Blackface grijs man, split Zwartwang en Masker. (de achterste vogel heeft géén overmelanisatie)
Voor: Zwartwang Zwartborst Blackface Bleekrug Grijs man, mét zware overmelanisatie (Deze vogel is nog erg jong, ongeveer 3 a 4 maanden oud). De buik, kop en staart zijn volledig (vlekkerig) zwart geworden, al het wit (in flank en staart) is verdwenen. Tevens is het rugdek erg vlekkerig van kleur (dit komt ook voor bij extreme overmelanisatie). Door de vlekken lijkt het een pastel te zijn, maar dit is het zeker niet!
Het lijkt misschien lastig te geloven, maar hier is dezelfde vogel, een half jaar later:
Nog een voorbeeld van overmelanisatie, voor en na:
Deze bovenstaande man, drie keer dezelfde vogel, is een normale grijze zebravink man. Deze zebravink was een ontsnapte vogel en is door iemand gevonden en opgevangen. Het betreft hier een geval van extreme overmelanisatie (heel erg veel zwart bezit), welke na goede verzorging en na de rui weer geheel verdwenen is (laatste foto). Zoals je ziet zijn de stippen ook grotendeels verdwenen, maar nog niet helemaal (foto 1). Vaak zie je bij deze mate van overmelanisatie dat de stippen ook geheel verdwenen zijn, en soms ook de wang geheel of gedeeltelijk. Na 4 maanden goede verzorging zag de vogel er uit zoals op de laatste foto, dit betreft dezelfde vogel.
Hoe kan je overmelanisatie voorkomen of verhelpen?
Onderzoek lijkt uit te wijzen dat er een verband is tussen vitamine D3 tekort en overmelanisatie. Dit zou meteen verklaren waarom het door voeding en/of verlichting te verhelpen is. Vitamine D3 is namelijk een vitamine die door middel van UV-licht (UV-B straling) wordt aangemaakt. Zebravinken welke binnen zitten, achter glas, krijgen geen zonlicht en er wordt dus ook geen vitamine D3 aangemaakt. UV-B straling gaat niet door glas heen, dus zonlicht door het raam heen heeft ook géén zin.
In sommige soorten voeding zit ook Vitamine D3 verwerkt, zoals in veel soorten eivoer. Ook al is vitamine D3 door middel van voeding of supplementen nooit 100% correct en nauwkeurig te doseren, kan dit wel helpen om overmelanisatie te voorkomen of verhelpen. Echter de beste manier is uw vogels voorzien van UV-verlichting, dan zit je altijd goed. Het lichaam van een vogel kan namelijk Vitamine D3 zelf regulieren met behulp van UV-B straling. Meer informatie over UV-licht kunt u hier vinden: UV-Verlichting bij vogels.
© Jesse van Es – www.ZebravinkenMutaties.nl