Een hermafodriet is een vogel met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken. De vogel is bijna letterlijk door midden (over de lengte) gespleten en is voor de ene helft man en de andere helft vrouw. In sommige gevallen kan het ook twee verschillende kleuren betreffen, dan spreek je over een halfzijder. In beide gevallen wordt het veroorzaakt door een fout in de ontwikkeling van de celdeling, het is niet erfelijk of genetisch vastgelegd!
In 2012 heb ik een bijzondere zebravink gekweekt, ik dacht een halfzijder, maar het bleek tevens een hermafrodiet. Al vrij snel wist ik dat er iets aparts aan de hand was, de jonge zebravink kreeg maar aan één kant man tekening met de rui.
Na een maand of 3 a 4 was de vogel, een zwartwang grijze zebravink, volledig op kleur. Echter was de vogel links een man, en rechts een pop van kleur. Op dat moment wist ik nog niet wat ik ermee ging doen, ik wou hem/haar namelijk niet bij de jonge mannen zetten, maar ook niet bij de jongen poppen. Ik heb deze vogel daarom alléén gehuisvest in een grote broedkooi van 120 cm breed.
Op een leeftijd van ruim 4 maanden heb ik er een nestkastje in gehangen en wat nestmateriaal gegeven. Niet alleen omdat het kouder (winter) werd, maar ook omdat ik wou weten of de vogel een man of pop zou zijn. Tot mijn verbazing begon de vogel met zingen en het bouwen van een nest. Was het dan toch een man, die niet goed door de rui heen kwam?
Een week of 2 later viel ik pas echt in verbazing, de vogel, nog geen 5 maanden oud, had een EI gelegd in het eigen gebouwde nest! Enkele dagen later ging ik op vakantie en bleef er iemand achter om op mijn vogels te letten. Helaas is de vogel precies in deze periode overleden, op 5 maanden oud. Omdat ik dit niet had zien aankomen heb ik helaas geen foto’s of video’s van de vogel in leven.
Wel heb ik (slechte) foto’s van de vogel nadat deze overleden was van de oppas gekregen (ik was nog op vakantie), omdat deze persoon niet besefte dat het om een halfzijder / hermafrodiet ging, is dit ook niet duidelijk op beeld vast gelegd, helaas! Na mijn verzoek aan de oppas is deze vogel na enkele dagen uit de kliko gevist en is onderstaande foto toen gemaakt op 15-12-2012, vandaar dat de veren ook niet zo mooi zitten. Mijn excuses voor de slechte foto!
Na flink mijn mailbox te hebben doorzocht heb ik recentelijk deze foto terug gevonden en dit artikel (bijna 7 jaar later) alsnog geschreven. Ik baal ervan dat ik niet eerder foto’s had gemaakt toen deze vogel nog leefde (al had ik in 2012 ook nog geen telefoon met camera), maar ik had ook niet verwacht dat deze met 5 maanden zou overlijden.
Toevallig kwam ik het volgende artikel (uit 2009?) recentelijk tegen waarin een zebravink welke hermafrodiet was, is gebruikt voor onderzoek: www.psychologiemagazine.nl/artikel/gespleten-geslacht/ Oftewel ik ben niet de enige die een hermafrodiet gekweekt heeft, echter ben ik het verder nog nooit ergens tegen gekomen. Halfzijders zie je wel soms, er staan enkele vermeldingen in het NZC boek. Mijn vogel staat hier echter niet in vermeld, omdat ik dit ook nog nooit eerder aan iemand verteld heb, konden ze dit ook niet weten 😉
© Jesse van Es – Dit artikel is gepubliceerd op 27-10-2019 en deze vogel uit 2012 is nog niet eerder bekend gemaakt.